سمان دندانپزشکی چیست و کاربرد آن

سمان دندانپزشکی از مهم ترین و پر کاربرد ترین مواد در تجهیزات دندانپزشکی است که دارای انواع گوناگونی می باشد. به طور کلی به مایع غلیظی که پس از قرار گرفتن بر روی سطح دندان به حالت جامد و شکننده تغییر شکل می دهند سمان یا Cement گفته میشود. عموماً انواع سمان دندانپزشکی در چسباندن روکش و بریج های دندانپزشکی بر روی دندان های طبیعی بیمار، ترمیم موقتی آنها، عایق بندی پروتزهای ثابت و … کاربرد دارند.

به طور خلاصه سمان همانند سیمان در صنعت ساختمان است که بین 2 مصالح ساختمانی جهت چسباندن آنها به هم و یا جهت عایق بندی دیواره ها استفاده می شود. در این مقاله قصد داریم تا در رابطه با سمان دندانپزشکی و انواع آن با شما صحبت کنیم پس در ادامه همراه ما باشید.

 

سمان دندانپزشکی چیست و کاربرد آن:

سمان دندانپزشکی به طور کلی به دو دسته سمان های موقت و سمان های دائمی تقسیم بندی میشوند اگر چه در ابتدا همه آن ها از یک پودر و مایع تشکیل شده اند، اما هر یک از سمان ها کاربرد، مزایا و معایب گوناگونی دارند و در زمان انتخاب سمان برای بیمار، دندانپزشک باتوجه به شرایط و ترکیبات، سمان مورد نظر را انتخاب کرده و خریداری می کند.

به طور کلی میتوانیم این ماده را چسبی بدانیم که از ترکیبات شیمیایی تشکیل شده است که دو سطح را به یکدیگر میچسباند. در حقیقت چسب سمان دندان باید از ویژگی های زیر برخوردار باشد :

از مهم ترین ویژگی های یک سمان باید به تحریک نکردن پالپ دندان اشاره کنیم. همچنین یک سمان خوب نباید در برابر گازگرفتی از بین برود و در برابر پوسیدگی مقاومت و چسبندگی عالی ای داشته باشد و در آخر باید به قدرت چسبندگی بین مواد و دندان اشاره کنیم. در ادامه به ویژگی های یک سمان منحصر به فرد اشاره خواهیم کرد که عبارتند از:

  1. بافت های دهان نباید به این ماده حساسیت نشان بدهند.
  2. ضخامت لایه ای که ایجاد می شود، کم باشد.
  3. در مایعات و بزاق دهان حل نشود.
  4. شکاف ها و حفره های ایجاد شده در طول درمان را بپوشاند.
  5. دندان پزشک و یا دندانساز بتواند به راحتی از آن استفاده کند.
  6. چسبندگی قابل قبولی به مواد دندانپزشکی داشته باشد.
  7. در رادیوگرافی قابل شناسایی باشد.
  8. دارای نتیجه پایدار در یک دوره زمانی طولانی مدت باشد.

سمان دندانپزشکی چیست و کاربرد آن

 

انواع سمان دندانپزشکی:

همانطور که گفته شد سمان یکی از پرکاربردترین مواد در صنعت دندانپزشکی است که به دو دسته دائم و موقت تقسیم بندی میشوند. سمان دندانپزشکی در حالت عادی و استفاده نشده به صورت مایع بوده و بعد از استفاده از آن بر روی دندان به حالت جامد تغییر شکل میدهد. از سمان‌ها در چسباندن روکش و بریج روی دندان‌های طبیعی، عایق بندی لوازم پروتز و بازسازی موقت دندان‌ها و … استفاده می‌شود. 

  • سمان دندانپزشکی موقت:

سمان های دندانپزشکی گلاس آینومر، گلاس آینومر رزینی، پلی کربوکسیلات و زینک اکساید جز چسب های موقت دندان هستند. از این چسب های موقت دندان برای ترمیم های موقت دندان یعنی اینله(Inlay)، آنله(Onlay)، روکش، بریج و ایمپلنت استفاده می شود. به طور کلی این چسب ها تا سه هفته دوام دارند. یک چسب موقت باید ویژگی های زیر را داشته باشد:

  1. راحتی در هنگام استفاده
  2. ماندگاری خوب، اما نه به شکلی که جدا کردن آن سخت باشد.
  3. تمیز کردن راحت
  4. سازگار با بافت دندان
  5. با چسب دائم تداخل نداشته باشند.
  • سمان های دندانپزشکی دائم:

دندانپزشکان میتوانند برای چسباندن دائم از سمان دائم دندانپزشکی استفاده کنند. معمولا این چسب برای تاج های دندان و یا بریج ها استفاده می شود. این مواد می توانند فضاهای خالی بین دندان ها را به طور مناسب پر و براساس نیاز پر کنند.

از ویژگی های یک چسب دندان دائم می توان به چسبندگی مناسب در حاشیه و کناره ی دندان، سازگار بودن با زیست، دارای مقاومت و ماندگاری بالا، نا محلول با آب دهان، دارای جذابیت و زیبایی های ظاهری و کم بودن ضخامت آن اشاره کنیم.

در ادامه قصد داریم تا شما را با انواع گوناگون سمان ها آشنا کنیم که در بالا از تعدادی نام سمان یاد کردیم، سمان های دندانی به طور کلی به دسته های اصلی زیر تقسیم بندی میشوند که به ترتیب معروف ترین آن ها میپردازیم:

  1. سمان زینک فسفات
  2. سمان فسفات روی
  3. سمان گلاس آینومر لوتینگ
  4. سمان پلی کربوکسیلات
  5. سمان کامپوزیتی اصلاح شده با پلی اسید
  6. سمان گلاس آینومر اصلاح شده با رزین
  7. سمان بر پایه رزین

 

معرفی سمان زینک فسفات:

سمان دندانپزشکی چیست و کاربرد آن

سمان زینک فسفات یکی از سمان های دندانپزشکی است که دارای ترکیباتی از زینک اکساید و منزیم اکساید و مایع فسفریک اسید است. از این سمان جهت پانسمان موقت و پرکردن دندان های شیری، ترمیم های آمالگام، چسباندن بیلدآپ، اینله، بیس و لاینر جهت ترمیم آمالگام و کامپوزیت اشاره کنیم.

سمان زینک فسفات از قیمت پایینی برخوردار است و به دلیل ضخامت پایین و قدرت الاستیک بالا در بند های ارتودنسی، بریج ها، روکش های فلزی و لاینر ها، روکش های متال سرامیک کاربرد فراوانی دارد. این نوع از سمان ضد باکتری نیستند و با توجه به سمان های دیگر به علت ضخامت پایینی که دارد سختی کمتری نیز دارد.

بهتر است بگوییم سمان زینک فسفات جهت اسپلین های داخل دهانی مناسب هستند چرا که دارای ترکیب زینک اکساید، اکسید منیزیم، و اسید فسفریک است. از معایب این سمان میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم که عبارتند از:

  • اسیدی – تحریک پالپ ممکن است
  • ضد باکتری نیست
  • ترد و شکننده
  • عدم چسبندگی
  • استحکام کششی کم
  • فقط مهر و موم مکانیکی را فراهم می کند
  • حلالیت بالا در مایعات دهانی
  • سختی پایینی دارد

 

معرفی سمان فسفات روی:

سمان دندانپزشکی چیست و کاربرد آن

سمان فسفات روی از قدیمی ترین مواد درجه یک دندانپزشکی است. همچنین این سمان از دسته سمان های ارزان قیمت است که به راحتی در ترکیبات آب مخلوط میشود. این ماده دارای ضخامت پایین و قدرت الاستیک بالایی است. از معایب این مواد میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

  • PH بسیار پایین دارد.
  • پیوند و سازگاری پایین با ساختار و بافت دندان
  • حلال بودن در بزاق و آب دهان
  • سختی پایین دارد
  • به علت PH خاصیت اسیدی داشته و ممکن است پالپ تحریک گردد.
  • تنها قابلیت مهر و موم مکانیکی را داراست.

 

معرفی سمان پلی کربوکسیلات:

سمان دندانپزشکی چیست و کاربرد آن

 

سمان پلی کربوکسیلات حالت های پودری و مایع ای دارد که مشابه زینک فسفات است. حالت مایع این ماده تاریخ مصرف تعیین شده ای دارد و در صورت تبخیر شدن آب موجود در مایع، قابل استفاده نمیباشد. سمان پلی کربوکسیلات جزو پرفروش ترین سمان جهت پر کردن بین دندان و براکت ارتودنسی استفاده می‌شود.

 این سمان در مقابل تغییر رنگ در زمان طولانی بسیار مقاوم است و از ویژگی‌های مثبت آن میتوان به استفاده آسان و عدم ایجاد درد اشاره کنیم. از مزایای این ماده میتوانیم به پیوند نسبتا قوی با ساختار دندان ضد باکتری بودن آن اشاره کنیم. همچنین بعد از جراحی حساسیت کمی بر روی بیمار ایجاد میکند. در ادامه به معایب این ماده میپردازیم که عبارت اند از:

  1. تمیز کردن آن بسیار سخت و دشوار است.
  2. پس از مخلوط کردن دچار ویسکوزیته می گردد.
  3. در محیط اسیدی عمر کوتاهی دارد.

 

معرفی سمان کامپوزیتی اصلاح شده با پلی اسید:

 ویژگی های این دسته از چسب ها نسبت به سایرین کمی متفاوت تر است چرا که این سمان از استحکام باند نسبتا بالا با ساختار دندان برخودار است و از دیگر مزایای آن میتوانیم به حل نشدن در مایعات دهان نیز اشاره کنیم. سمان کامپوزیتی اصلاح شده با پلی اسید نیز مانند تمامی سمان های دیگر از معایبی نیز برخوردار است که میتوانیم به دو مورد زیر اشاره کنیم:

  • تحت انبساط هیگروسکوپیک ها قرار میگیرند.
  • استحکام پیوند پس از مدت کمی از بین می رود.

 

معرفی سمان زینک اکساید:

سمان دندانپزشکی چیست و کاربرد آن

سمان زینک اکساید برای روکش‌های موقت در دندانپزشکی کاربرد دارد. این سمان یکی از انواع سمان‌های دندانپزشکی ضعیف است و قدرت و مقاومت چندانی در مقابل سایش و حلالیت ندارد. 

سمان زینک اکساید بر روی پالپ دندان اثرگذار است و برای سمان های موقت گزینه مناسبی است. سمان زینک اکساید از نظر کاربرد یکی از پر مصرف ترین سمان‌ها است و به سه دسته کلی تقسیم می‌شود.

  1. مدل اول سمان دو خمیر است و به عنوان سمان موقت به کار می‌رود.
  2.  مدل دوم این سمان به منظور چسباندن دائم ترمیم‌های ریختگی به کار گرفته می‌شود و نسبت به اکثر سمان‌های دیگر تحریک پذیری کمتری روی دندان و پالپ دندان ایجاد می‌کند.
  3. در نوع سوم سمان زینک اکساید به عنوان پایه و عایق به کار می‌رود و یکی از انواع سمان‌های دندانپزشکی است که اثر آرام بخش دارد و از حساسیت‌ها جلوگیری می‌کند.

 

معرفی سمان گلاس آینومر لوتینگ:

سمان دندانپزشکی چیست و کاربرد آن

سمان گلاس آینومر جهت ترمیم و بازسازی دندان‌های کودکان استفاده می‌شود. سمان گلاس آینومر یکی از انواع سمان‌های دندانپزشکی است که به علت همرنگ بودن با دندان در صنعت دندانپزشکی نسبت به سمان‌های دیگر، کاربرد بیشتری دارد. این ماده ترمیمی از پودر شیشه سیلیکات ساخته شده و از کاربرد‌های آن می توان به پر کردن دندان‌های خراب و وصل کردن تاج دندان و براکت ارتودنسی اشاره کرد.

از ویژگی های مثبت این سمان میتوان به آزاد سازی یون‌های فلوراید جهت حفاظت از دندان‌ها در برابر خرابی و پوسیدگی اشاره کرد. سمان گلاس آینومر هنگام استفاده نباید بیش از اندازه خشک شود چرا که احتمال حساسیت را افزایش می‌دهد.

عوارض استفاده از گلاس آینومر‌ها بسیار کم است و انعطاف پذیری بالای این مواد در برابر پرکننده‌های کامپوزیتی از مزیت‌های گلاس آینومر است، اما ماندگاری پایین آن‌ها باعث شده گلاس آینومر از انواع سمان‌های دندانپزشکی موقتی باشد.

این سمان از مقاومت پایینی در برابر ساییدگی برخوردار است به همین علت بعد از مدتی نیاز است که تعویض شود. انتخاب از بین ترکیبات کامپوزیتی و سمان گلاس آینومر بستگی به آسیب و ساییدگی دندان دارد. اگر آسیب دندان عمیق نباشد و نیاز به ترمیم موقت در سطح ریشه باشد، سمان گلاس آینومر گزینه مناسب‌تری است چراکه کامپوزیت ها برای شکستگی ها و ترمیم‌های عمیق‌تر استفاده می‌شوند. 

 

معرفی سمان گلاس آینومر رزینی :

سمان دندانپزشکی چیست و کاربرد آن

این چسب مدت طولانی ای است که در حرفه ی دندانپزشکی مورد استقبال قرار می گیرد و ویژگی های و مزایای بسیار خوبی دارد. البته برخی از نقاط منفی باعث شده است که نتوان این چسب را، چسبی کامل از هر نظر دانست. از معایب این سمان میتوانیم به حساس بودن به رطوبت و خاصیت اسیدی اشاره کنیم.

  • مخلوط و ترکیب کردن آسان
  • قابلیت پاک شدن راحت
  • پایداری بالا در مدت زمان زیاد
  • قابلیت آزاد سازی فلوراید
  • راحتی در استفاده

 

معرفی سمان بر پایه رزین:

این دسته از چسب ها بخش بزرگی از سمان ها را تشکیل می دهند و می توان به راحتی با کیورینگ دندان پخت کرد. جهت استفاده از این چسب شما نیاز به یک سیستم چسب جداگانه دارید. این ماده از حساسیت بسیار بالا برخوردار است.

در نتیجه هنگام استفاده حتما توجه داشته باشید که از تکنیک های مناسب به کار ببرید و از ورود آلودگی جلوگیری کنید که باعث پایین آمدن سطح کیفیت آن نشود. بعضی از این مواد شفاف هستند اما برخی دیگر ممکن است حتی با رادیوگرافی قابل شناسایی نباشند. در زیر می توانید مزایا و معایب آن را ببینید.

مزایای سمان بر پایه زرین:

  • قوی ترین و مستحکم ترین چسب
  • دارای بالاترین حالت کششی و الاستیک
  • دارای PH خنثی

معایب سمان بر پایه زرین:

  • نیازمند تخصص و تکنیک خاص برای استفاده
  • بیش از اندازه سخت است
  • امکان حساسیت پالپ

آمالگام چیست و چه کاربردی دارد؟

نظر دهید

پاسخ دهید

1 × 2 =

سوالات متداول

رویه های بازگرداندن کالا

شرایط و قوانین 

حریم خصوصی 

شماره تماس:  66848023-021 -09052915100             آدرس ایمیل: [email protected]

راستین هسته سلامت
Logo
بازیابی رمز عبور
مقایسه موارد
  • کل (0)
مقایسه
0