آمالگام چیست و چه کاربردی دارد؟ امروزه به دلیل عدم زیبایی دهان و دندان آمالگام مورد پسند بیماران قرار نگرفته است، اما به دلیل مقاومت و ماندگاری بالا و سرعت بخشیدن در ترمیم دندان، مورد استفاده قرار میگیرد. دندان ها بر اثر عوامل گوناگونی مانند استفاده از غذای های سرد و یا خیلی گرم، نوشیدنی های گوناگون، یا بر اثر دلایل ارثی و حتی رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان فردی ممکن است سلامتی خود را از دست بدهند و سبب پوسیدگی و شکستی شوند.
یکی از سخت ترین و سفت ترین بخش های دندان مینای آن است که به وسیله آن میتوانیم مواد غذایی را بجویم و اگر این قسمت دچار مشکل شود در جوییدن و حتی نوشیدن دچار مشکل خواهیم شد. با مراجعه به دندانپزشک و بررسی دندان ها او تصمیم میگیرد که دندان شما را با چه موادی پر کند. آمالگام یکی از بهترین مواد پر کننده برای دندان های عقبی است. ما در این مقاله قصد داریم تا به طور کامل در رابطه با آمالگام صحبت کنیم پس در مقاله آمالگام چیست و چه کاربردی دارد؟ همراه ما باشید.
آمالگام چیست:
آمالگام معنی لغوی ملغمه است که به منظور آلیاژ یا ترکیبی از چند عنصر فلزی است. این عناصر عبارتند از: نقره – جیوه – کمی هم مس. نقره به صورت پودر با در صد خلوص متفاوت است که هرچه خالص تر باشد کیفیت آمالگام بهتر خواهد بود. این ماده اکثرا به عنوان یک پر کننده نقره ای دندان استفاده میشود.
آمالگام نقره ای رنگ بیش از 100 سال است که به وسیله دندان پزشکان مورد استفاده قرار میگیرد چرا که ماندگاری طولانی تر و قدرت بیشتری نسبت به سایر مواد پر کننده دارد. همانطور که گفتیم این ماده پرکننده دارای مقاومت بالایی میباشد و به همین دلیل، بهترین گزینه برای پر کردن حفره های بزرگ دندانی است که در دندان های عقبی ایجاد شده است، قسمتی که نیروی خیلی زیادی برای جویدن و خرد کردن مواد غذایی لازم است.
مزایای آمالگام:
اگر چه این ماده در حال منسوخ شدن از کاربردهای دندان پزشکی است مزایا و محاسن زیادی نیز برای دندان دارد که عبارتند از:
- عملکرد آسان: کار با این ماده اولیه بسیار آسان است که در دانشکده های دندانپزشکی نیز آموزش داده می شود. به همین دلیل است که هنوز بسیاری از دندان پزشکان شما را ترغیب به پر کردن دندانتان با این ماده می کنند.
- سازگار با بزاق: در هنگام درمان یکی از چالش هایی که دندانپزشکان در پر کردن دندان ها با آن دچار مشکل هستند کنترل کردن جریان بزاق دهان بیمار است. وجود بزاق بر روی کیفیت کامپوزیت دندان بسیار تاثیر می گذارد و مانع از چسبیدن آن به دندان می شود. اما استفاده از آمالگام مشکلی ندارد. بزاق و خیس شدن آمالگام هیچ تاثیری بر روی کار آن نمی گذارد.
- امکان فشرده شدن: این قابلیت به بهتر پر شدن دندان بیمار کمک می کند خصوصاً در پر کردن دندان هایی که دارای فاصله بین دندانی بوده کمک کرده تا بتواند فاصله دندان ها کاملا بسته شده و شیاری باز نماند و فاصله ای بین آن نباشد. بنابراین با پرکردن آمالگام غذا کمتر لای دندان ها گیر می کند. همچنین بستن کنتاکت دندان ها با کامپوزیت کاری سخت بوده و احتیاج به کار اضافی دارد.
- در دندانپزشکی اطفال: در دندانپزشکی کودکان کنترل بزاق و کنترل حرکات کودک برای دندانپزشک سخت است و کار با کامپوزیت نیاز به دقت بیشتری دارد. بنابراین در بعضی اینگونه موارد شاید amalgam بهتر باشد.
- جراحی ریشه دندان: در جراحی ریشه دندان که انتهای ریشه به طریقه جراحی باز شده و باید از انتها پر شود چون محیط پر از خون است انتهای ریشه با آمالگام پر می شود.
- دسترسی سخت : مناطقی از دهان که دسترسی مشکل است و امکان کار خوب با کامپوزیت نیست، استفاده از آمالگام بهترین گزینه است.
- هزینه ارزان تر : معمولا پر کردن با آمالگام ارزانتر از پر کردن با کامپوزیت دندان است.
معایب آمالگام:
همانطور که در بخش بالا اشاره کردیم این ماده نقره ای رنگ در مقابل با کامپوزیت های دندانی دارای معایبی نیز میباشد از جمله این معایب میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- ظاهر ناپسند: از مهم ترین مشکلات آمالگام این است که نقره با گذشت زمان در اثر بزاق دهانی سیاه میشود . همین موضوع یکی از بیشترین علت های است که بیماران درخواست عوض کردن آمالگام با کامپوزیت های دندانی در دندان های آسیاب خود را دارند.
- مضر بودن جیوه: جیوه موجود در آمالگام سمی میباشد و قابلیت تصعید و تبدیل شدن به گاز را دارد.همچنین سم موجود در آن در بدن جذب میشود و این تنها بزرگترین عیب آمالگام محسوب میشود که عوارض بدی نیز به همراه دارد.
- فاصله بین آمالگام و دندان: آمالگام با دندان باند چسبیده نمیشود.
آیا آمالگام دندانی ایمن است:
اگر چه آمالگام یک ماده دندان پزشکی ایمن و مرسوم است اما گاهی ممکن است در درون محتوای آن یعنی جیوه شما را نگران کند. بهتر است بدانید زمانی که جیوه با سایر فلزات دیگر ترکیب میشود ماده ای امن و پایدار را به وجود میاورد که جای نگرانی ای وجود ندارد.
مطمئن باشید که مطالعات علمی و معتبر امنیت و ایمنی این ماده دندانی را تایید کرده و هیچ ضرری برای دهان و دندان ندارد و میتوان به راحتی با این ماده بی خطر و موثر حفره های دندانی را پر کنید. همچنین در سال 2017، FDA اعلام کرده است که پرکردن دندان های بزرگسالان و کودکان شش سال به بالا با این ماده بی خطر بوده و محدودیتی خاصی ندارد.
انجمن دندانپزشکی آمریکا (ADA)، مرکز پیشگیری و کنترل بیماری‌ها (CDC)، سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA)، سازمان بهداشت جهانی (WHO) و … همگی به این نتیجه رسیدند که بر اساس شواهد علمی گسترده، آمالگام دندانی یک ماده پرکننده حفره ایمن و مؤثر است.
مقایسه آمالگام و کامپوزیت:
در ترمیم دندان با کامپوزیت برعکس آمالگام فقط قسمت‌هایی از دندان آسیب دیده را تراش میدهند. در نتیجه حفره ایجاد شده در دندان بسیار کوچک خواهد بود. یکی از مزایا استفاده از کامپوزیت رنگ آن است که همرنگ بودن مواد کامپوزیت با دندان سبب زیبایی میشود.
به همین دلیل از این ماده بیشتر در دندان هایی جلویی استفاده میشود. در مقابل کامپوزیت معایبی نیز دارد. به همین جهت بعضی از دندانپزشکان ترجیح میدهند در اکثر اوقات از مواد آمالگام استفاده کنند. از معایب آن میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
کامپوزیت مقاومت در برابر غذاهای سفت و محکم را ندارد و بعد از گذشت زمان دچار ترک های ریز و درشتی میشوند. همین موضوع باعث میشود تا از ورود باکتری به داخل دندان و به وجود آوردن پوسیدگی های ثانویه در قست های داخلی جلوگیری شود. جهت پر کردن دندان های آسیاب که وظیفه خرد کردن و جویدن مواد غذایی سفت را دارند، مواد آمالگام بهترین گزینه است.
یکی دیگر از معایب کامپوزیت، تغییر رنگ آن در اثر مصرف مواد غذایی رنگ‌دار از جمله چایی، قهوه، زعفران و … است. البته این مشکل در همه افراد اتفاق نمیافتد؛ چرا که استفاده از مسواک و رعایت بهداشت دهان می‌تواند از تغییر رنگ پرکننده کامپوزیتی تا میزان قابل توجهی جلوگیری نماید.
به طور کلی نوع ماده پرکننده دندان بر اساس میزان پوسیدگی و محل قرارگیری آن تعیین میشود. پس از ترمیم دندان، هر 6 ماه برای بررسی وضعیت دندان‌ها باید به دندان پزشکی مراجعه شود.
کامپوزیت چیست و چه کاربردی دارد؟
انواع برند آمالگام چیست:
آمالگام ها توسط انواع شرکت‌ها و کمپانی های گوناگون تولید و به بازار تجهیزات دندانپزشکی عرضه میشوند که در ادامه به برخی از برندهای تولید آمالگام میپردایم:
- سولالوی (Solaloy):
سولالوی یکی از بهترین برندهای آمالگام است که در کشور انگلستان ساخته میشود. این ماده دارای استحکام بسیار بالایی میباشد که این جزو مزیت های این ماده است. به همین دلیل جهت پر کردن حفره‌های بزرگ و ترمیم دندان افرادی که دندان قروچه دارند، اسولالوی بهترین گزینه است.
- آردنت (Ardent Futura Standard):
برند آردنت یکی از برندهای اقتصادی است که ساخت کشور سوئد میباشد، این ماده مقاومت بسیار بالایی در برابر خوردگی و انبساط دارد. این آمالگام ساخت کشور استرالیا است و مصرف جیوه در این کشور مشابه با قوانین کشور انگلستان است. قیمت این برند با توجه به میزان ترکیبات نقره به کار رفته در آن، یکی از مقرون به‌صرفه‌ترین انواع آمالگام به شمار می‌رود.
- سینالوکس:
(Cinalux) این برند ایرانی دارای کیفیت بسیار خوبی است که امروزه محبوبیت زیادی در بین دندانپزشکان به دست آورده است.
