تفاوت ترمیم کامپوزیت و آمالگام

دندان ها در طول گذر زمان و در اثر عواملی مانند: افزایش سن، ابتلا به بیماری های خاص و مصرف داروهای خاص و همچنین رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان دچار مشکلاتی از جمله پوسیدگی، شکستگی، عفونت و در نهایت از بین رفتن دندان خواهد شد. در نتیجه به جای کشیدن دندان ها میتوان آن ها را ترمیم کرد. برای ترمیم دندان های خراب و پر کردن پوسیدگی ها می توان از دو نوع مواد در دندان پزشکی استفاده کرد که یکی از آن ها کامپوزیت و دیگری آمالگام می باشد.

دندان‌هایی که دچار پوسیدگی می‌شوند از طریق پر کردن به حالت اولیه باز می‌گردند و دیگر احتیاجی به کشیدن دندان ها نیست. اما یکی از سوالاتی که همیشه ذهن افراد را در هنگام  مراجعه به دندانپزشکی درگیر می‌کند، مربوط به نوع ماده مورد استفاده جهت ترمیم و پر کردن دندان ها است. با توجه به اینکه در بسیاری از کشورهای پیشرفته و جهان اول ترمیم دندان‌ها با آمالگام منسوخ شده است اما در کشور ما و بسیاری از کشورهای جهان سوم هنوز طرفداران خودش را دارد.

اغلب افراد با ماده کامپوزیت آشنایی دارند اما آمالگام نیز یک ماده پر کننده دندان است که تفاوت‌های زیادی با کامپوزیت دارد. البته هر کدام از این دو ماده مزایا و معایبی دارند که در ادامه مقاله تفاوت ترمیم کامپوزیت و آمالگام به بیان آنها خواهیم پرداخت.

علت پر کردن دندان به جای کشیدن آن:

همانطور که در بالا اشاره کردیم پوسیدگی دندان به دلایل مختلفی ایجاد می‌شود. در برخی موارد بعضی از افراد ذاتا جنس دندان خوبی ندارند و به همین دلیل مستعد پوسیدگی هستند، حتی با اینکه از دندان‌هایشان به خوبی مراقبت می‌کنند. اما برخی دیگر از دندان‌های خود مراقبت نکرده و درگیر پوسیدگی دندان می‌شوند. پوسیدگی دندان ابتدا محدود به سطح مینای دندان است، اما اگر کنترل و درمان نشود می‌تواند تا عمق ریشه دندان نفوذ کند.

زمانی که آسیب ناشی از پوسیدگی دندانی بسیار شدید باشد، حفره‌های دندانی ایجاد می‎‌شوند. این حفره‌ها محل تجمع باکتری‌ها و بقایای مواد غذایی هستند و به تدریج باعث آسیب عصب و ریشه دندان می‌شوند. پرکردن دندان، مهم‌ترین و اصلی‌ترین راه درمان حفرات دندانی است. اگر حفرات دندانی پر نشوند، کل ساختار دندان از بین می‌رود و باید آن را بکشید. بنابراین پر کردن دندان با مواد های آلگام یا کامپوزیت بهترین راه جهت ترمیم دندان ها است.

آمالگام چیست:

آمالگام یک فلز فوق‌العاده انعطاف‌پذیر است که از ترکیب جیوه (50 درصد)، نقره، مس، قلع و روی درست می‌شود. از این فلز جهت ترمیم و پر‌کردن حفره‌های درون دندان پوسیده استفاده می‌کنند. برای استفاده از آمالگام، دندانپزشک ابتدا باید پوسیدگی‌های دندان را تراشیده و پس از آن، حفره دندان را برای قرار دادن این ماده آماده کند.

آمالگام به دلیل نرم بودن به راحتی در داخل دندان جای می‌گیرد و باعث پر شدن قسمت‌های نامنظم دندان می‌شود. اصولا دندانپزشکان به دلیل ارزان بودن، طول عمر بالا و دوام زیاد از این ماده جهت ترمیم دندان استفاده می‌کنند.

مزایا و معایب آمالگام:

حال که با آمالگام و کاربرد آن آشنا شدید ، بهتر است که درباره برخی مزایا و معایب این ماده ترمیم کننده دندان نیز اطلاعاتی داشته باشید که در ادامه به آن ها خواهیم پرداخت.

مزایای آمالگام برای دندان:

• این ماده به دلیل مستحکم و با دوام بودن ؛ احتمال شکستن آن نسبت به دیگر مواد ترمیم دندان بسیار کمتر است.
• این روش درمانی برای بیمارانی کهخطر پوسیدگی دندان در آنها بسیار بالا است، مفید خواهد بود.
• این ماده فلزی شکل به دلیل پوشش کامل تمام درزها و فرورفتگی‌ها و دیوارهای‌ دندان را می‌توانداز نفوذ باکتری‌ها به بخش‌های عمیق‌تر دندان جلوگیری کند.
• این ماده ترمیم نسبت به دیگر موادارزان قیمت‌تر است.
• طول عمر آمالگام رابیش از 10 سال تخمین زده‌اند.

معایب آمالگام برای دندان:

• رنگ و ظاهر ترمیم دندان با استفاده ازآمالگام چندان زیبا نیست.
• جهت قرار دادن آمالگامباید قسمت بیشتری از دندان تراشیده شود تا این ماده را جایگذاری کنند.
• در صورت ترمیم آمالگام امکان ایجادحساسیت به صورت کهیر و یا ضایعات قرمز پوستی در دهان وجود دارد.
• امکان ایجادحساسیت در دندان نسبت به نوشیدن و خوردن غذاهای سرد و گرم وجود دارد.
• طولانی بودن طول دوره درماناز دیگر معایب ترمیم با استفاده از آمالگام است.

انواع آمالگام چیست:

آمالگام‌ها (Amalgams) موادی هستند که برای ترمیم دندان استفاده می‌شوند و از ترکیبی از جیوه (Mercury) و فلزات دیگر مانند نقره (Silver)، قلع (Tin)، مس (Copper) و روی (Zinc) تشکیل می‌شوند. آمالگام‌ها به دلیل خواص مکانیکی و مقاومت به خوردگی، مورد استفاده قرار می‌گیرند. در زیر، به برخی از انواع آمالگام‌ها اشاره می‌کنم:

1. آمالگام نقره: این نوع آمالگام شامل ترکیباتی از نقره، جیوه و سایر فلزات است. آمالگام نقره به دلیل ظاهر سفیدپوش و خواص مکانیکی مناسب، مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این حال، به دلیل حاوی بودن جیوه، استفاده از آمالگام نقره در برخی کشورها محدود شده است.
2. آمالگام طلا: در این نوع آمالگام، طلا به عنوان فلز اصلی استفاده می‌شود و با استفاده از جیوه ترکیب می‌شود. آمالگام طلا به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی و دوام طولانی مدت، برای ترمیم دندان‌های پسندیده است.
3. آمالگام مس: این نوع آمالگام حاوی مس و سایر فلزات است و برای ترمیم دندان‌های خلفی و بارگذاری سنگین مناسب است. آمالگام مس به دلیل خواص مکانیکی مناسب و مقاومت به خوردگی، انتخابی مناسب برای مواردی مانند مالمینگ (مرمت دندان با استفاده از آمالگام) می‌باشد.
4. آمالگام روی: آمالگام روی شامل ترکیباتی از روی، جیوه و سایر فلزات است. آمالگام روی برای ترمیم دندان‌های خلفی و بارگذاری سنگین مناسب است و مقاومت خوبی در برابر خوردگی دارد.

مهم است برای ترمیم دندان با آمالگام، به دندانپزشک خود مراجعه کنید و نظر او را درباره نوع آمالگام مناسب برای شرایط خاص دندانی خود بپرسید. دندانپزشک شما بر اساس نیازها و جوانب مختلف، بهترین گزینه را برای شما انتخاب خواهد کرد.

نحوه ترمیم دندان با آمالگام:

فرآیند ترمیم دندان با استفاده از آمالگام عموماً به دو یا سه نوبت توسط دندانپزشک انجام می‌شود. این بخش برای بالابردن آگاهی و اطلاعات شما است .در ادامه، مراحل اصلی ترمیم دندان با آمالگام را توضیح می‌دهیم:

1. بررسی و تهیه حفره: در این مرحله، دندان مورد ترمیم بررسی می‌شود و حفره‌ی موجود در آن تهیه می‌شود. حفره به شکل مناسب با ابزارهای دندانپزشکی مورد تهیه قرار می‌گیرد تا بتوان پورسلن سفید را به‌طور دقیق روی دندان قرار داد.
2. اندازه‌گیری دقیق: در این مرحله، دندانپزشک اندازه‌گیری دقیقی از دندان می‌کند. این اندازه‌گیری شامل تهیه یک مدل دقیق از دندان است که به آزمایشگاه فرستاده می‌شود تا پورسلن سفید بر اساس آن ساخته شود.
3.  آزمایش و تنظیم آمالگام: در این مرحله، پورسلن سفید ساخته شده به دندانپزشک بازمی‌گردد. دندانپزشک آمالگام را روی دندان قرار می‌دهد و سبک و نحوه قرارگیری آن را بررسی می‌کند. در صورت لزوم، تنظیماتی بر روی آمالگام اعمال می‌شود تا به شکل و بیان دندان طبیعی بیشتری نزدیک شود.
4. قرار دادن آمالگام: در این مرحله، آمالگام نهایی روی دندان قرار می‌گیرد. دندانپزشک از مواد چسبنده و مخصوص استفاده می‌کند تا آمالگام را به دندان چسباند. سپس آمالگام با استفاده از لامپ خاصی که نور قوی تابانده، سخت می‌شود و به دندان چسبیده می‌شود.
5. تنظیم و هم‌زدن: پس از قرار دادن آمالگام، دندانپزشک آن را تنظیم می‌کند تا با دندان‌های دیگر در دهان هم‌زدگی صحیحی داشته باشد. این شامل اصلاح شکل و بیان آمالگام است تا به شکل طبیعی دندان بیان نماید.

در برخی موارد، پس از ترمیم با آمالگام، نوبتهای بعدی ممکن است شامل بازرسی‌های دوره‌ایشامل بازرسی‌های دوره‌ای و تنظیمات نهایی باشد. دندانپزشک شما را در مورد نوبتهای بعدی و نگهداری صحیح آمالگام مطلع خواهد کرد.

مهم است که در طول فرآیند ترمیم دندان با آمالگام، به تعلیمات واردات دندانپزشک خود توجه کنید و به دقت به توصیه‌های مراقبت و نگهداری پس از ترمیم عمل کنید. همچنین، مراجعه منظم به دندانپزشک برای بازرسی‌های دوره‌ای و پاکسازی دندان‌ها و آمالگام بسیار مهم است تا بتوانید از سلامت دندان‌های خود لذت ببرید.

کامپوزیت چیست:

قبل از اینکه به بررسی تفاوت ترمیم کامپوزیت و آمالگام بهتر است که با هر یک از این مواد ترمیم کننده دندان بهتر آشنا شوید. کامپوزیت دندادن ماده‌ای است که از مخلوط سرامیک و ماده پلاستیکی تشکیل شده است که به صورت خمیر، حفره‌های خالی دندان را پر می‌کند. رنگ این خمیر شبیه به رنگ دندان است و به همین دندان‌های پر شده با کامپوزیت خیلی طبیعی به نظر می‌رسند.

مزایا و معایب کامپوزیت:

همانطور که گفته شد هر کدام از مواد پرکردگی دندان مزایا و معایبی دارند. برای درک درست تفاوت ترمیم کامپوزیت و آمالگام، بهتر است که با برخی مزایا و معایب کامپوزیت به عنوان یکی دیگر از ماده ترمیم کننده دندان آشنا شوید.

مزایای کامپوزیت:

• این ماده دارای ظاهری زیبایی و سلامت در دندان ها است
• تنها قسمت های پوسیده دندان تراشیده میشود
• کامپوزیت به بستن شکاف و فاصله بین دندان‌ها کمک میکند
• طول درمان کامپوزیت نسبت به آمالگام کمتر است
• شباهت ظاهری کامپوزیت از نظر رنگ با دندان‌های طبیعی
• تقویت و افزایش اعتماد به نفس در افراد بعد از ترمیم با کامپوزیت
• کامپوزیت ونیریک جایگزین مناسب و ارزان برای روکش لمینت دندان
• کامپوزیت در صورت آسیب دیدن قابل تعویض و ترمیم هستند

معایب کامپوزیت:

• دندان ترمیم شده به وسیله کامپوزیت به دلیل رنگ سفید آن با خوردن غذا و نوشیدنی‌های رنگی تغییر میکند
• با گذشت زمان با به وجود آمدن ترک‌های ریز در بین کامپوزیت‌ها و نفوذ باکتری‌ها به داخل دندان‌ها، امکان ایجادپوسیدگی ثانویه وجود دارد.
• میزان ماندگاری پر کردگی کامپوزیت کمتر استو حداقل برای مدت زمان ۵ سال دوام می‌آورد.
• میزاناستحکام و پایداری کامپوزیت‌ نسبت به دیگر مواد پرکردگی بسیار کمتر است.
• هزینه کامپوزیت دنداننسبت به هزینه پر کردن دندان با دیگر مواد پرکردگی بیشتر است.
• ممکن است دندان‌های طبیعی نسبت به دمای گرم و سرد حساس شوند.

تفاوت لمینت و کامپوزیت

انواع کامپوزیت چیست: 

کامپوزیت‌ها (Composite) موادی هستند که برای ترمیم دندان و تعمیرات زیستی دندان استفاده می‌شوند. این مواد از ترکیبی از رزین‌های مرکب (Composite resins) و ذرات تقویت‌کننده مانند سیلیکا (Silica) یا ذرات سرامیکی تشکیل شده‌اند. آنها به دلیل رنگ و طراحی شبیه به دندان طبیعی، محبوبیت بالایی در ترمیمات زیستی دندان دارند. در زیر، به برخی از انواع کامپوزیت‌ها اشاره می‌کنم:

1. کامپوزیت نانو-هیبرید: این نوع کامپوزیت شامل ذرات نانومتری است که به رزین‌های مرکب اضافه می‌شوند. این ذرات نانو باعث افزایش مقاومت و قدرت ترمیمی کامپوزیت می‌شوند و همچنین درخشندگی و طولانی مدت براقیت دارند.
2. کامپوزیت خوردگی مقاوم: این نوع کامپوزیت دارای مقاومت بالا در برابر خوردگی است و برای ترمیم دندان‌هایی که در معرض اثرات خوردگی قرار دارند، مناسب است.
3. کامپوزیت فلورید: این نوع کامپوزیت شامل افزودن فلوریدها به رزین‌های مرکب است. فلوریدها به دندان‌ها کمک می‌کنند تا مقاومت در برابر خوردگی را افزایش دهند و تا حدی از تجمع باکتری‌ها جلوگیری کنند.
4. کامپوزیت ترمیمی: این نوع کامپوزیت‌ها برای ترمیم دندان‌های جلویی و ترمیمات زیستی مورد استفاده قرار می‌گیرند. آنها دارای خواص آماده‌سازی و طراحی مناسبی هستند تا به شکل و رنگ دندان طبیعی بپیوندند.
5. کامپوزیت نیمه‌مستقیم: این نوع کامپوزیت معمولاً در ترمیمات دندان‌های بزرگ و با قابلیت بارگذاری بالا استفاده می‌شود. آنها دارای مقاومت بالا در برابر فشار و خمش هستند و می‌توانند با دندان‌ها هم‌زدگی صحیحی داشته باشند.

مهم است برای ترمیم دندان با کامپوزیت، به دندانپزشک خود مراجعه کنید و نظر او را درباره نوع کامپوزیت مناسب برای شرایط خاص دندانی خود بپرسید. دندانپزشک شما بر اساس نیازها و جوانب مختلف، بهترین گزینه را برای شما انتخاب خواهد کرد.

نحوه ترمیم دندان با کامپوزیت:

فرآیند ترمیم دندان با استفاده از کامپوزیت (Composite) توسط دندانپزشک به صورت زیر انجام می‌شود: نکته: این بخش برای بالابردن آگاهی و اطلاعات شما است .

1. از بین بردن ترک و حفره: در ابتدا، دندانپزشک ترک و حفره موجود در دندان را با استفاده از برداشتن تکه‌های آسیاب (Burs) و ابزارهای دندانپزشکی مناسب برداشت می‌کند. سطح حفره به یک شکل منظم و قابل قبول تهیه می‌شود تا بتوان کامپوزیت را به خوبی روی آن قرار داد.
2. تهیه فضای موردنیاز: پس از برداشتن ترک و حفره، فضای موردنیاز برای قرار دادن کامپوزیت باید تهیه شود. این شامل ساختن یک پایه و فضایی برای قرار دادن کامپوزیت است. دندانپزشک ممکن است از مواد اتوپلیمریزه (Autopolymerizing) برای ساخت پایه استفاده کند که با نور خاصی سخت می‌شود.
3. لایه‌بندی و قرار دادن کامپوزیت: در این مرحله، دندانپزشک کامپوزیت را به شکل لایه‌های نازک بر روی فضای تهیه شده می‌چسباند. هر لایه از کامپوزیت با استفاده از نور خاصی که توسط دستگاه خاصی تابانده می‌شود، سخت می‌شود. این فرآیند تا زمانی ادامه می‌یابد که فضای تهیه شده به‌طور کامل پر شده و شکل نهایی دندان به‌دست آید.
4. تنظیم و اصلاح: پس از قرار دادن کامپوزیت، دندانپزشک آن را تنظیم و اصلاح می‌کند تا به شکل و بیان دندان طبیعی بیشتری نزدیک شود. این شامل تنظیم شکل و اندازه کامپوزیت است تا با دندان‌های دیگر در دهان هم‌زدگی صحیحی داشته باشد.
5. پالیش و براق‌کردن: نهایتاً، کامپوزیت روی دندان به شکل نهایی قرار گرفته و براق می‌شود. دندانپزشک از ابزارهای پولیش کننده و براق‌کننده استفاده می‌کند تا سطح کامپوزیت را صیقل داده و براق کند.

مهم است که در طول فرآیند ترمیم دندان با کامپوزیت، به تعلیمات واردات دندانپزشک خود توجه کنید و به دقت به توصیه‌های مراقبت و نگهداری پس از ترمیم عمل کنید. همچنین، مراجعه منظم به دندانپزشک برای بازرسی‌های دوره‌ای و پاکسازی دندان‌ها بسیار مهم است تا بتوانید از سلامت دندان‌های خود لذت ببرید.

تفاوت ترمیم کامپوزیت و آمالگام :

به طور کلی تا اینجای مقاله با تفاوت ها این دو ماده پرکردنی آشنا شده اید اما باید گفت که بسیاری از افراد در انتخاب بین آمالگام و کامپوزیت برای پر کردن حفره های خالی دندان، دچار تردید شده و به دلیل اطلاعات کافی نداشتن، نمی دانند که کدام مورد را انتخاب کنند. در این بخش از مقاله به بررسی تفاوت آمالگام و کامپوزیت در موارد مختلف پرداخته تا افراد آگاه باشند که کدام مواد برای پر کردن دندان های پوسیده آن ها مناسب تر است.

در روش آمالگام دندانپزشک حفرات را به گونه ای تعبیه می کنند که گیر مکانیکال در حفره ایجاد کند و این حفره به صورت مکانیکال وارد دندان می شود تا از حفره نیافتد. به همین دلیل علاوه بر اینکه پوسیدگی دندان برداشته می شود یک مقدار از دندان سالم هم تراش داده می شود که باعث تضعیف ساختار دندانی می شود ولی در روش کامپوزیت این مشکل وجود ندارد. اما در ادامه به بررسی چند تفاوت فاحش دیگر در این دو مواد خواهیم پرداخت .

• میزان دوام و ماندگاری مواد در دندان

مهمترین تفاوت ترمیم کامپوزیت و آمالگام در این است که آمالگام نسبت به کامپوزیت‌های دندانی دارای طول عمر بیشتری است. به طوری که طول عمر ماده آمالگام را بین ۱۰ تا ۱۲ سال تخمین زده‌اند، در حالی که کامپوزیت‌ها حدود 5 سال مقاومت می‌کنند. در نتیجه پر کردن با آمالگام دارای دوام بسیار بالاتری نسبت به کامپوزیت است.

• تفاوت در رنگ ظاهری و زیبایی دندان 

از تفاوت‌های ترمیم کامپوزیت و آمالگام در رنگ ظاهری و تاثیر آن در زیبایی دندان ها است.  به طوری که آمالگام به دلیل رنگ نقره‌ای یک ماده پرکردنی متضاد با دندان است. به طوری که رنگ آمالگام بعد از ترمیم و پر کردن دندان، به رنگ تیره و نقره‌ای تبدیل می‌شود. اما کامپوزیت یک ماده همرنگ با دندان است و در صورتی که توسط یک پزشک متخصص و با تجربه به شکل صحیح استفاده شود، تشخیص آن ناحیه پر شده با دندان طبیعی تقریبا غیر ممکن می‌شود.

• نوع مواد تشکیل دهنده مواد

مواد تشکیل دهنده آمالگام عمدتا ترکیبی از نقره، نیکل، قلع، روی و جیوه است، اما کامپوزیت از ترکیب نوعی رزین مصنوعی و سیلیکا تشکیل شده است. همچنین باید گفت تاثیر چندانی در سلامت دندان ها ندارد. پس در این مورد چندان نباید نگران بود.

• نحوه مراقبت و نگهداری 

از دیگر تفاوت ترمیم کامپوزیت و آمالگام، دو ماده پر کردنی دندان در این است که کامپوزیت نیاز به نگهداری و مراقبت بیشتری دارد.به طوری که رعایت بهداشت دهان و دندان، سبب افزایش میزان دوام و طول عمر کامپوزیت می‌شود.در غیر این صورت شاهد پوسیدگی و انقباض کامپوزیت در درون دندان خواهید شد. البته بعد از پر کردن دندان با آمالگام باید از خوردن برخی از مواد غذایی و نوشیدنی‌ها خودداری کنید.

برای افزایش طول عمر کامپوزیت باید بهداشت دهان و دندان و مراقبت های بعد از کامپوزیت را رعایت کرد، در غیر این صورت کامپوزیت ها پوسیده و خراب خواهند شد.این بدان معنا نیست که آمالگام نیاز به مراقبت ندارد، پس از انجام روش آمالگام نیز باید افراد از خوردن و نوشیدن برخی از مواد خودداری کنند.

• هزینه درمان

از مهم ترین دغدغه های افراد برای انجام کارهای دندانپزشکی، هزینه ی آن ها می باشد، بنابراین از مهم ترین تفاوت آمالگام و کامپوزیت در هزینه آن است، که باید اشاره کرد هزینه پر کردن دندان ها با آمالگام بسیار کم تر تز هزینه کامپوزیت می باشد.

آمالگام بهتر است یا کامپوزیت؟

یکی از رایج‌ترین سوالات بیماران زمان مراجعه به دندانپزشکی این است که آمالگام بهتر است یا کامپوزیت و یا از نظر هزینه کدام یک اقتصادی‌تر و ارزان‌تر است؟ در این مقاله سعی کردیم به بررسی تفاوت ترمیم کامپوزیت و آمالگام دو ماده مهم و موثر در دندانپزشکی بپردازیم تا بتوانید بهترین انتخاب را برای درمان دندان‌های خود داشته باشید.

اما پاسخ مشترک پزشکان نسبت به این سوال که کامپوزیت بهتر است یا آمالگام؟ این است که اگر دندان ترمیمی در معرض دید دیگران قرار دارد، آمالگام شاید گزینه و انتخاب مناسبی برای شما نباشد. اما انتخاب آمالگام به جای کامپوزیت، می‌تواند از نظر هزینه درمانی برای شما گزینه مطلوب باشد. اما هزینه استفاده از کامپوزیت به دلیل اینکه دندانپزشک زمان بیشتری برای آن صرف می‌کند، گرانتر است. پس انتخاب یک روش ترمیم بستگی به شرایط و بودجه شما دارد.

انواع لوازم مصرفی و عمومی دندانپزشکی