دیاستم یا فاصله بین دندان ها چیست:
فاصله بین دندان ها به زبان پزشکی به عنوان Diastema شناخته می‌شود. این واژه به معنی فاصله‌ای است که بین دندان‌ها وجود دارد و ممکن است در دندان‌های جلو و یا دندان‌های پشتی نیز دیده شود. فاصله بین دندان‌ها ممکن است به دلیل چیدمان خود دندان‌ها، برخی عوامل ژنتیکی، رفتارهای شخصی مانند جفت شدن دندان‌ها و یا آسیب دیدن دندان‌ها ایجاد شود. برای درمان فاصله بین دندان‌ها روش‌های مختلفی مانند برقراری تماس بین دندان‌ها با استفاده از ارتودنسی، پوشش دهی با ونیرهای دندانی، استفاده از پروتز و یا جراحی لثه برای بستن فاصله بین دندان‌ها وجود دارد.
علل بروز دیاستم:
- ژنتیک: برخی افراد به دلیل وراثت دندان‌های بزرگتری نسبت به جاهایی که باید برایشان در نظر گرفته شده است، دارند که می‌تواند به ایجاد فاصله بین دندان‌ها منجر شود.
- عادات شخصی: برخی افراد به صورت دوره‌ای یا دائمی انگشت یا اشیاءی مانند قلم، خودکار و… را در دهان خود قرار می‌دهند و باعث ایجاد فشار روی دندان‌هایشان می‌شود که در نتیجه ممکن است فاصله بین دندان‌ها ایجاد شود.
- عوامل محیطی: مصرف برخی مواد مانند مواد شیرین کننده، گرم و سرد، مواد شیمیایی و… می‌تواند باعث ایجاد فاصله بین دندان‌ها شود.
- آسیب و صدمات: آسیب دیدن دندان‌ها یا لثه می‌تواند باعث تغییر در چیدمان دندان‌ها شود و فاصله بین دندان‌ها را ایجاد کند.
- سفت شدن بافت لثه: سفت شدن بافت لثه می‌تواند باعث ایجاد دیاستم یا فاصله بین دندان ها شود.
- برخی اختلالات دندانی: برخی اختلالات دندانی مانند بزرگی جاهای دندانی، اندازه نامتناسب دندان‌ها، تغییر در شکل دندان‌ها و… می‌تواند باعث ایجاد فاصله بین دندان‌ها شود.
روش های درمان دیاستم یا فاصله بین دندان ها:
برای درمان فاصله بین دندان‌ها (Diastema)، روش‌های مختلفی وجود دارد که بهتر است با توجه به شرایط، هر فرد با دندانپزشک مشاوره کند. در زیر به برخی از این روش‌ها اشاره شده است:
- ارتودنسی:
این روش شامل استفاده از براکت‌ها و سیم‌های دندانی برای تغییر چیدمان دندان‌ها و بستن فاصله بین آن‌ها می‌شود. پس از مراجعه به ارتودنتیست او به بررسی موقعیت دندان‌ها، فک و دهان شما می‌پردازد. سپس بر اساس نتایج بررسی ارتودنتیست یک برنامه درمانی برای شما تدوین می‌کند که شامل نحوه استفاده از براکت‌ها، بندها و سیم‌های دندانی برای جابجایی و تنظیم دندان‌ها می‌شود. این ابزارها با چسباندن به دندان‌ها نصب می‌شوند. ارتودنتیست براکت‌ها و سیم‌ها را به طور مرتب تنظیم می‌کند تا فشاری روی دندان‌ها اعمال شود و آن‌ها را به شکل دلخواه حرکت دهد. در نهایت شما باید به مراقبت و بهداشت دهان خود توجه کنید و از شستشوی دندان‌ها و استفاده از دستگاه‌های ارتودنسی به درستی پیروی کنید.
- پوشش دهی با ونیرهای دندانی:
در این روش پوشش‌هایی که از مواد زیبایی‌دهنده مانند پرسلن ساخته شده‌اند روی سطح دندان قرار می‌گیرند تا فاصله بین دندان‌ها را ببندند. ابتدا دندانپزشک به بررسی موقعیت دندان‌ها، فک و دهان شما می‌پردازد. سپس برنامه‌ریزی درمانی برای شما تدوین می‌شود که شامل نحوه کاهش فاصله بین دندان‌ها با استفاده از ونیرها می‌شود. پس از تعیین تعداد ونیرهای مورد نیاز برای درمان، ونیرها به صورت سفارشی تهیه می‌شوند. برای ساخت ونیرها باید دندان‌ها اندازه‌گیری شوند. برای این منظور از موادی مانند سیلیکون برای گرفتن اندازه دندان‌ها استفاده می‌شود. بعد از برداشتن اندازه دندان‌ها، ونیرها به صورت سفارشی ساخته می‌شوند. پس از ساخت ونیرها روی دندان‌ها قرار می‌گیرند و با چسباندن به دندان‌ها ثابت می‌شوند. بعد از نصب ونیرها، دندانپزشک آن‌ها را تنظیم کرده و به شکل دلخواه حرکت می‌دهد تا فاصله بین دندان‌ها کاهش یابد. بعد از نصب ونیرها دندانپزشک آن‌ها را تنظیم کرده و به شکل دلخواه حرکت می‌دهد تا فاصله بین دندان‌ها کاهش یابد.
- پروتزهای دندانی:
در برخی موارد پروتز دندانی مانند پل، کامپوزیت و یا پروتزهای ثابت دیگر می‌توانند برای بستن فاصله بین دندان‌ها استفاده شوند. پس از مراجعه به دندانپزشک به بررسی موقعیت دندان‌ها، فک و دهان شما می‌پردازد. سپس برنامه‌ریزی درمانی برای شما تدوین می‌شود که شامل نحوه کاهش فاصله بین دندان‌ها با استفاده از پروتزهای دندانی می‌شود. پس از تعیین نوع پروتز مورد نیاز برای کاهش فاصله، پروتز دندانی تهیه می‌شود. پس از تهیه پروتز روی دندان‌ها قرار می‌گیرد و با چسباندن به دندان‌ها ثابت می‌شود. پس از نصب پروتز دندانپزشک آن را تنظیم کرده و به شکل دلخواه حرکت می‌دهد تا فاصله بین دندان‌ها کاهش یابد.
- جراحی لثه:
در مواردی که فاصله بین دندان‌ها ناشی از اندازه بزرگ لثه است، جراحی لثه می‌تواند باعث کاهش اندازه لثه و بستن فاصله بین دندان‌ها شود. در این روش پس از برش لثه بافت‌های لثه به هم دوخته می‌شوند تا فضای خالی بین دندان‌ها پر شود. این روش به عنوان فلپ‌اینگ (Flap surgery) شناخته می‌شود.
بیشتر بخوانید: کانتور لثه چیست؟
روش‌های درمانی برای فاصله بین دندان‌ها (Diastema) به مراقبت ویژه‌ای نیاز دارند. به طور کلی پس از انجام هر روش درمانی بهتر است مراقبت‌های دندانی و بهداشتی مرتبط با آن روش را رعایت کنید تا نتایج بهتری بدست آید تا فاصله بین دندان‌ها دوباره ایجاد نشود. به عنوان مثال:
- اگر از روش ارتودنسی برای بستن فاصله بین دندان‌ها استفاده کرده‌اید باید حداقل هر شش ماه یک بار به دندانپزشک مراجعه کنید تا سیم‌های دندانی تنظیم شوند و بهداشت دندان‌هایتان را رعایت کنید.
- اگر از پوشش دهی با ونیر دندانی استفاده کرده‌اید باید از مصرف مواد غذایی سخت خودداری کنید.
- اگر از پروتز دندانی استفاده کرده‌اید باید آن را به طور منظم تمیز کرده و رعایت بهداشت دهان و دندان‌هایتان را به‌طور کلی در نظر داشته باشید.
- اگر جراحی لثه انجام شده است باید به طور منظم به مراقبت های لثه ای و بهداشت دهانی خود توجه کنید.
در کل برای حفظ نتایج درمانی و جلوگیری از ایجاد دوباره فاصله بین دندان‌ها مراقبت و بهداشت دندانی به صورت منظم و کامل بسیار مهم است.
عوارض دیاستم یا فاصله بین دندان ها:
- مشکلات گفتاری: فاصله بین دندان‌ها ممکن است باعث ایجاد مشکل در گفتار شود به خصوص در قسمت‌هایی از کلمات که برای تلفظ حروف باید دندان‌ها به هم نزدیک شوند.
- بیماری‌های لثه: فاصله بین دندان‌ها ممکن است باعث ایجاد فشار بیشتر بر روی لثه شود که می‌تواند منجر به بیماری‌های لثه مانند التهاب لثه شود.
- بیماری‌های دهان و دندان: فاصله بین دندان‌ها می‌تواند باعث جمع شدن مواد غذایی بین دندان‌ها شود که می‌تواند باعث ایجاد بیماری‌های دهان و دندان مانند پوسیدگی دندان‌ها و بیماری‌های لثه شود.
- مشکلات زیبایی: فاصله بین دندان‌ها ممکن است باعث کاهش زیبایی لبخند و صورت شود که ممکن است منجر به کاهش اعتماد به نفس در برخی افراد شود.
پیشگیری از ایجاد فاصله بین دندان‌ها (Diastema):
- مراقبت دندانی درست: برای جلوگیری از ایجاد فاصله بین دندان‌ها بهتر است به مراقبت دندانی منظم و درست توجه کنید. شامل مسواک دندان ها به طور منظم، مصرف مواد غذایی سالم و کاهش مصرف شیرینی، نوشیدنی‌های شیرین، ترکیبات تند و اسیدی می‌شود.
- مراجعه به دندانپزشک: برای جلوگیری از ایجاد فاصله بین دندان‌ها، بهتر است به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید و در صورت داشتن هرگونه نشانه یا علائمی مرتبط با فاصله بین دندان‌ها مشاوره کنید.
آیا درمان دیاستم یا فاصله بین دندان هادرد دارد:
روش درمانی بستن فاصله بین دندان‌ها Diastema ممکن است در برخی موارد باعث احساس درد و عدم راحتی شود اما در بیشتر موارد درد ملاحظه نمی‌شود یا به صورت خیلی کمی است.
بستن فاصله بین دندان‌ها ممکن است با استفاده از روش‌های مختلفی انجام شود شامل ارتودنسی، پوشش دهی با ونیر دندانی، جراحی لثه یا جراحی پلاستیکی دندان‌ها. هر یک از این روش‌ها دارای مزایا و معایب خود هستند و ممکن است به دلیل استفاده از مواد جدید و فناوری‌های پیشرفته درد و عدم راحتی کمتری داشته باشند.
در هر صورت در صورتی که درد و عدم راحتی حاصل از درمان بستن فاصله بین دندان‌ها برای شما مزاحمت‌آور است بهتر است با دندانپزشک خود در مورد روش‌های کاهش درد و عدم راحتی بعد از درمان مشورت کنید. به طور کلی با توجه به پیشرفت فناوری و استفاده از تکنیک‌های نوین بسیاری از درمان‌های بستن فاصله بین دندان‌ها با عدم راحتی و درد کمتری همراه هستند.
هزینه درمان دیاستم یا فاصله بین دندان ها:
هزینه درمان فاصله بین دندان‌ها (Diastema) وابسته به روش درمانی و شرایط شخصی هر فرد است و ممکن است بسیار متفاوت باشد. برای مثال در برخی موارد ارتودنسی برای بستن فاصله بین دندان‌ها استفاده می‌شود و هزینه آن ممکن است بیشتر باشد در حالی که در برخی موارد پوشش دهی با ونیر دندانی مورد استفاده قرار می‌گیرد و هزینه آن می‌تواند به نسبت کمتر باشد.
علاوه بر این هزینه درمان فاصله بین دندان‌ها بسته به محل کلینیک دندانپزشکی و تجربه و مهارت دندانپزشک ممکن است متفاوت باشد. بنابراین بهتر است قبل از شروع هر درمانی با دندانپزشک خود در مورد هزینه و نحوه پرداخت مشورت کنید.
