در گذشته یکی از عمده ترین دلایل مراجعه به دندانپزشکی، دندان های شکسته و خالی بود؛ در این حالت دندانپزشکان از آمالگام برای ترمیم و پر کردن آن ها استفاده می کردند. اما استفاده از آمالگام مزایا و معایبی دارد. امروزه با روی کار آمدن کامپوزیت، استفاده از مواد آمالگام بسیار کاهش پیدا کرده است. کامپوزیت ها خمیری شکل هستند و هنگام رسیدن نور به آنها شروع به سفت شدن می‌کنند. دستگاه لایت کیور در واقع همین وظیفه را بر عهده دارد. در ادامه این مقاله همراه ما باشید تا در رابطه با لایت کیور بیشتر بدانیم.
لایت کیور چیست؟
دستگاه لایت کیور از دو کلمه لایت (Light) به معنی نور و کیور (Cure) تشکیل شده که به معنی معالجه و درمان است و این وسیله جز لوازم لاینفک در درمان های ترمیمی می باشد. کامپوزیت هایی که امروزه برای ترمیم دندان استفاده می شوند حالت خمیری دارند که به آنها کامپوزیت های نوری گفته می شود. هنگامی که نور به این کامپوزیت ها می رسد، شروع به سفت شدن می کند زیرا آن ها مخلوطی از مونومرها هستند که هنگام رسیدن نور به آن سفت و محکم می شود.
نور استفاده شده در این دستگاه لیزر و نور ماوراءبنفش نبوده به همین دلیل قدرت نفوذ آن تنها 2 میلیمتر است. به همین دلیل هنگام استفاده از کامپوزیت باید آن را به صورت لایه ای استفاده کرد تا دستگاه لایت کیور بتواند لایه به لایه این موارد را مستحکم کند. هنگامی که لایه کامپوزیت در حدود 2 میلیمتر است شما باید زمان دستگاه را بین 20 تا 30 ثانیه تنظیم کنید.
عوامل موثر در خرید لایت کیور:
- توان مناسب نور خروجی دستگاه بر حسب میلی وات بر سانتی متر مربع
- طول موج مناسب نور خروجی (طول موج نور مرئی بین ۴۰۰ تا ۷۰۰ نانومتر است و بیشترین حساسیت کامپوزیت ها در ۴۰۰ تا ۵۲۰ نانومتر (نور آبی) است.)
- مدت زمان تابیدن نور به کامپوزیت تا سفت شدن آن (کیورینگ) که بهترین حالت آن بطور متوسط بین ۳ تا ۵ ثانیه است.
- طراحی و ارگونومی
- اندازه و زاویه سری
- طول عمر باتری
- پشتیبانی و خدمات
- قطر لایت گاید
- قیمت
- شرکت سازنده
انواع لایت کیور:
لایت کیورها در دو نوع موجود هستند:
- هالوژن: این لایت کیورها جزء اولین دسته تولید شده بودند که به دلیل هالوژن به کار رفته در آن ها مصرف برق بالایی داشته و گرمای زیادی تولید می کنند. به همین دلیل این دسته از لایت کیورها به فن خنک کننده مجهز هستند که این فن صدای زیادی تولید می کند.
-
LED: امروزه اکثر لایت کیورها دارای LED هستند که مصرف پایین و عدم تولید گرما و وجود فن در آنها سبب شده تا محبوبیت بیشتری نسبت به سایر لایت کیورها داشته باشند. تنها نقطه ضعف لایت کیورهای LED این است که طول موج آن نسبت به لایت کیور هالوژنی در بازه کوچکتری قرار دارد.
-
پلاسما آرک: این لایت کیور دارای شدت تابش ۶۰۰ تا ۲۰۵۰ میلی وات بر سانتی متر مربع در مدت زمان 1 تا 3 ثانیه است. این لایت کیور به دلیل قیمت و وزن زیاد، پرتابل نبودن و نیاز به فیلتر داخلی برای انتخاب نور آبی پر طرفدار نیست.
-
لیزر: این لایت کیور عمق کیورینگ بیشتری دارد و با افزایش فاصله، تاثیر کیورینگ کاهش نمی یابد. این لایت کیور هم به دلیل قیمت زیاد، سایز بزرگ و وزن زیاد پر طرفدار نیست.
نوع دیگری از انواع لایت کیور به دو دسته با سیم و بدون سیم (شارژی) تقسیم می شوند.
اجزای دستگاه لایت کیور:
اجزایی که در تصویر مشاهده می کنید در دستگاه های مختلف متفاوت است اما به طور کلی دستگاه لایت کیور شامل قسمت های زیر است:
- انتقال دهنده نور: برای عبور نور از LED کاربرد داشته و از جنس فیبر نوری است. این قطعه قابل اتوکلاو و شکننده است.
- گایدلایت یا محافظ نور
- نشانگر نور
- دکمه های مختلف موجود بر روی دستگاه
- پایه شارژ
تست کارایی لایت کیور:
بیشترین پليمريزاسيون كامپوزيت ها تحت تأثير عواملی چون شدت اشعه دستگاه لایت کیور، طول موج اشعه و مدت زمان نور دادن آن است. هر چقدر میزان نوردهی را افزایش دهید شدت اشعه تغییری نخواهد کرد به همین دلیل لازم است میزان اشعه مدام مورد بررسی قرار گیرد. در بسیاری از موارد معاینه چشمی صورت می گیرد که اصلا قابل اعتماد نیست. زیرا ممکن است یک دستگاه به ظاهر پر نور باشد اما از طول موج کافی برخوردار نباشد.
بررسی سختی سطحی نيز روش مطمئنی نيست، زيرا حتی دستگاه هايی كه شدت نور خيلی كمی دارند، مي توانند سطح كامپوزيت را به طور كامل پليمريزه كنند، استفاده از آزمون سختی به كمك سوند پس از سخت شدن كامپوزيت پايه علمی نداشته و نمي تواند نشانه كارائی مطلوب دستگاه لايت كيور باشد.
امروزه انواع مختلفی از راديومتر های دندانپزشكی وجود دارد كه استفاده از آنها روش قابل قبولی برای ارزيابی كارائی دستگاه كيور می باشد و دندانپزشك به كمك آن می تواند دستگاه لايت كيور خود را بررسی نمايد.
بهترین لایت کیور دندانپزشکی:
لایت کیورها در برندهای مختلف و در مدل های مختلفی تولید و به بازار تجهیزات دندانپزشکی عرضه می شوند. از جمله شرکت های تولید کننده این دستگاه ها می توان به برند دنت لایت، اولترادنت، کوکسو، وودپکر، برند مونیتکس، برند بلو دنت، تری ام و … اشاره کرد که هر کدام مدل ها و ویژگی های مختص به خود دارند.
از برندهای معتبر در زمینه تولید لایت کیورها می توان به برند وودپکر اشاره کرد. لایت کیور وودپکر در انواع مختلفی تولید شده اند که شما می توانید متناسب با نیاز خود بر اساس اطلاعات موجود در سایت راستین هسته سلامت انتخاب و خرید خود را انجام دهید.
آیا اشعه آبی رنگ دستگاه لایت کیور مضر است؟
همانطور که گفته شد عملکرد این دستگاه ها به این صورت است که یک نور آبی به دندان تابیده شده و باعث سفت شدن کامپوزیت می شود. این نور آبی از طیف نورهای مرئی و با لیزر متفاوت است. نور این دستگاه هیچ گونه آسیبی به بافت های دندان وارد نکرده و فقط اگر به مدت طولانی به نور آن نگاه کنید، ممکن است به بیماری های چشمی از جمله آب مروارید دچار شوید. به همین دلیل است دندانپزشکان و دستیاران آن ها در هنگام استفاده از لایت کیور از عینک های مخصوص و تلق های نارنجی استفاده می کنند تا از تماس چشمی مستقیم با این نور آبی جلوگیری شود.
نور آبی دستگاه لایت کیور با لیزر متفاوت است اما نکته جالب این است که هر درمانی که با این دستگاه انجام می شود را نیز می توان با لیزر انجام داد.
عوامل موثر بر شدت نور خروجی دستگاه لایت کیور:
- تغییرات ولتاژ برق محل کار
- خرابی فیلتر
- آلودگی نوک دستگاه
- مات شدن و ضعیف شدن لامپ
- تضعیف منعکس کننده نور
- خرابی اجزا الکتریکی
- شکستگی انتقال دهنده نور
- قطر کم نوک دستگاه
- فاصله نوک با محل ترمیم هنگام کیور کردن و زمان تابش نور نمونه هایی از این عوامل هستند.
خرابی دستگاه لایت کیور:
دستگاه لایت کیور می تواند به دلایل مختلفی خراب شود اما رایج ترین دلایل آن شامل:
- باتری: این خرابی در لایت کیورهای شارژی که دارای باتری لیتیومی 3.7 ولتی هستند اتفاق می افتد. خراب شدن باتری در این دستگاه سبب می شود تا دیگر روشن نشده و یا پس از روشن شدن سریع خاموش شوند. علت این خرابی شارژ کردن طولانی مدت باتری است.
- خرابی لامپ LED: در لایت کیورهایی که دارای LED هستند ممکن است بعد از مدتی پس از استفاده از دستگاه لامپ کلا معیوب و یا کم نور شود. در این حالت این لامپ باید تعویض شود، اما هنگام تعویض آن به قطب مثبت و منفی آن دقت کنید.
- ضعیف شدن شدت نور: این ایراد معمولا به دلیل لایت گاید است که نباید خراش یا شکستگی داشته باشد.
- روشن نشدن لایت کیور: در این حالت ابتدا دکمه های خاموش یا روشن شدن دستگاه بررسی می شود. و یا ممکن است از باتری بوده و حتی در برخی مواقع ممکن است ایراد از برد دستگاه باشد، در این مورد ابتدا قطعاتی مثل ترانزیستور و سپس سایر قطعات را بررسی کنید.
- فن دستگاه کار نمی‌کند: این مورد در لایت کیورهای هالوژنی وجود دارد که به دلیل گرمای هالوژن از فن استفاده می شود. در برخی مواقع ممکن است فن به دلیل قطعی یا معیوب شدن از کار بیافتد.
تفاوت لایت کیور با آمالگاماتور:
همانطور که در بالا گفته شد تفاوت لایت کیور با آمالگام بیشتر به دلیل ماده ای است که برای ترمیم استفاده می شود. به طور کلی آمالگاماتور برای کار با آمالگام و لایت کیور برای ترمیم های کامپوزیتی مورد استفاده قرار می گیرد. امروزه بیشتر از کامپوزیت برای ترمیم دندان و حتی پر کردن استفاده می شود.
زیرا کامپوزیتها به دلیل طبیعی بودن آن در ظاهر جزو محبوب ترین مواد پرکردنی دندان هستند و به همین دلیل استفاده از این دستگاه بیشتر از آمالگاماتور کاربرد دارد.
ضدعفونی کردن لایت کیور ها:
از متداول ترین راه های ضدعفونی لایت کیورها، اتوکلاو کردن است. اما اگر جنس آن فلز باشد باید از محلول ضدعفونی، گاز و الکل استفاده کرد. اما ترجیحا زمان استفاده بهتر است از شید های مخصوص دستگاه کیورینگ استفاده شود. می توان برای ضدعفونی سری ها از سلفون استفاده کرد.
سایر مقالات پیشنهادی: باندینگ و کاربرد آن در دندانپزشکی
